Vandaag de daad bij het woord gevoegd. Ik maak mij al lange tijd zorgen over de klimaatverandering en de crises die ermee gepaard (zullen) gaan, nu en in de toekomst. Leven-met-toekomst is niet langer vanzelfsprekend. Steeds meer signalen staan op rood of nog donkerder. En dit gaat niet zomaar over, noch komt het vanzelf wel weer goed.
Om niet te verzinken in fatalistische apathie, cynisme of nog erger, zie ik als enige mogelijkheid: actie, iets doen aan wat mij zorgen baart. Ik wil levenslustig blijven en vol goede moed, ook wanneer de kans klein is dat het tij nog gekeerd kan worden. Evenmin wil ik mij moedwillig afsluiten voor wat er gebeurt in de wereld, ook al is die neiging heel begrijpelijk. Zonder iets te doen kan al het vele, vaak slechte nieuws lamslaan; dat wil ik niet.
Actie dus, en dat met anderen. Grote veranderingen zijn nooit een zaak geweest van individuen, ook al worden ze vaak zo wel herinnerd. Die veranderingen zijn altijd het resultaat geweest van een breed gedragen beweging. En dat vergt tijd en inspanning.
Klimaatverandering is een gebeuren dat zijn weerga niet kent. Alles wijst erop dat er veel, zeer veel gaat schuiven, zowel lokaal als wereldwijd, en zowel cultureel-maatschappelijk als ook politiek, om nog maar te zwijgen van biodiversiteit en ecologische evenwichten. De komende decennia zullen er weinig crises zijn die niet, direct of indirect, gerelateerd zijn aan klimaatverandering.
Tal van vanzelfsprekendheden zullen het binnenkort niet meer zijn. En dat terwijl velen van ons net doen alsof er niets aan de hand is, of hooguit wat ongemak en een kwestie van aanpassen. Helaas, het ziet er niet naar uit dat deze quasi-zorgeloze attitude nog lang kan worden volgehouden. De toekomst valt niet te benijden.
Sinds enige tijd weet vrijwel iedereen heel goed dat het klimaat aan het veranderen is en welke rol wij mensen erin spelen. Onwetendheid is geen excuus meer, evenmin als gewilde onwetendheid. We zijn geen dieren die het allemaal overkomt, maar mensen, dat wil zeggen: willens en wetens, en met bijgaande verantwoordelijkheid.
Wat dan te doen? Hoe gevolg te geven aan wat we allemaal weten? (Pessimistisch gezegd: valt het wel te veranderen?)
Er zijn reeds tal van initiatieven. Ik voeg er het mijne aan toe. Hiervoor heb ik ‘Happy Warriors’ gekozen als banier. De titel (ontleend aan een gedicht van William Wordsworth (1)) duidt wat mij betreft op een mentaliteit: optimistisch, onverschrokken, zich niet uit het veld laten slaan door tegenslagen, en lerend van ervaringen. En wat de ‘warrior’ betreft: het gaat me om een geweldloze strijd, inclusief geweldloze communicatie, en bij voorkeur ludiek; in ieder geval zonder te moraliseren. Bewustzijnsverandering lijkt me een conditie sine qua non, als basis. Met geweldloosheid bereiken we dan meer.
Cruciaal in de strijd tegen klimaatverandering en vóór een leven-met-toekomst zal zijn: ecologische rechtvaardigheid, en die betreft zowel mensen onderling – met sociaaleconomische ongelijkheid als onvermijdelijk agendapunt – als ook onze omgang met andere levende wezens (dieren en planten). Complexe materie, waar we nog lang niet uit zijn.
De strijd tegen klimaatverandering en vóór een leven-met-toekomst vergt bewustwording, handelen en een verandering in denken over onszelf, over de natuur, en over onze gezamenlijke toekomst. Ook deze filosofische component vergt aandacht, willen we niet ongemerkt telkens weer in dezelfde moeilijkheden geraken.
Crisis benutten dus. En moge de homo ludens (2) dan alle ruimte krijgen! Het lijkt onvermijdelijk dat we toegaan naar een grondige vernieuwing op heel veel terreinen. We kunnen dan niet zonder de frisse creativiteit van de spelende mens!
Veel te doen, dus! 😉
Noten:
. 1) William Wordsworth, Character of the Happy Warrior
. 2) Ik denk dan met name aan de invulling die Huizinga eraan geeft in zijn boek ‘Homo ludens. Proeve eener bepaling van het spel-element der cultuur’.
No comments:
Post a Comment